Een tijdje terug las ik het ‘Grote boek voor een merk dat klopt’ van Francien van Eersel. En als deze newsletter gepubliceerd wordt hebben we inmiddels ook al samen een ‘koffiewalk’ gedaan, zoals ik ze tegenwoordig regelmatig doe in Utrecht met interessante ondernemers. Het zou dus kunnen dat m’n inzichten en observaties bij het verschijnen van deze tekst alweer aangescherpt is. Maar wat Francien nu al bij me aanwakkerde was om meer met een antropologische blik naar marketing en ondernemen te gaan kijken. Als ‘participerende observator’ dus. Want als je die bril eenmaal opzet dan gaat er een wereld voor je open.
Zowel meedoen als duiden
Participerend observeren dus. Of met andere woorden: zowel meedoen aan als duiden van dingen die je ervaart, ziet en opmerkt. Het is een soort van basishouding die me op een natuurlijke manier goed past. Wellicht dat ik beter antropologie of psychologie had kunnen studeren in plaats van bedrijfskunde, met de kennis van nu.
Menselijk gedrag fascineert me nou eenmaal en wat dat betreft was bedrijfskunde, marketing en ondernemerschap juist wel weer een hele goede start om vanuit te beginnen. Want we spenderen nou eenmaal een groot deel van ons leven in organisaties en zijn continu bezig met anderen beïnvloeden en worden op onze beurt weer beïnvloed door anderen.
Maar wanneer je bewust gaat participeren en vervolgens gaat observeren wat er gebeurt bij jezelf en bij anderen, dan gebeurt er iets fascinerends: je bent in staat jezelf dan zowel binnen een context als buiten een context te plaatsen, waardoor het duiden van dingen die gebeuren wat objectiever lijkt te worden. Voor zover echte objectiviteit bestaat, maar laten we die rabbithole maar niet in duiken.
Waar het ‘vroegah’ tof was om de corporate ladder te beklimmen zie je tegenwoordig dat veel millennials van die ladder af stappen om als zelfstandig ondernemer pro-actief vorm te geven aan hun werk en leven.
De corporate exodus
Zo heb ik zelf in ‘m’n vorige leven’ als participerend observator ervaren hoe het was om in een corporate baan te zitten die me niet goed paste. Die ervaring zorgt ervoor dat ik nu heel goed samenwerk met mensen die in een vergelijkbare omgeving hebben gezeten en nu voor zichzelf zijn begonnen. Ik weet waar ze vandaan komen en zij bewandelen een pad (ondernemerschap) dat vaak nog wat nieuw is en mogelijke valkuilen met zich meebrengt. Door die gedeelde achtergrond kan ik ze sneller helpen groeien met hun business, omdat ik zelf bijvoorbeeld al in al die valkuilen ben getrapt en ze daarvoor kan behoeden.
Waar het ‘vroegah’ tof was om de corporate ladder te beklimmen zie je tegenwoordig dat veel millennials van die ladder af stappen om als zelfstandig ondernemer pro-actief vorm te geven aan hun werk en leven. En binnen gen-Z is het percentage studenten dat na hun studie meteen voor zichzelf wil beginnen enorm gestegen. Tel die trend op bij de eerder genoemde corporate exodus, zoom uit, en dan kun je een interessante beweging zien die op de lange termijn de manier waarop we omgaan met werk en leven hoe dan ook gaat beïnvloeden.
Maar dat is niet de enige beweging die ik vanuit een antropologische blik op online ondernemerschap fascinerend vind.
“Met mannen werken is eng.”
De afgelopen tijd raak ik namelijk steeds meer gefascineerd over een verschijnsel dat ik graag beter wil leren begrijpen. Ik leef natuurlijk de afgelopen jaren een beetje in een Linkedin bubbel, maar ik kwam er dus recent tijdens gesprekken met vrouwelijke online ondernemers achter dat er ook een andere bubbel bestaat (laten we het de ‘Insta-bubbel’ noemen).
De Insta-bubbel is een grote groep van, met name vrouwelijke online ondernemers die vaak vrouwelijke rolmodellen hebben in de vorm van ‘high end business coaches’. Je hebt ze waarschijnlijk wel eens voorbij zien komen. Er loopt allerlei pluimage rond, van legit goede coaches tot ronduit belabberde- figuren die in essentie slechts onderdeel uitmaken van een soort van piramidespel.
Dat verschijnsel kende ik wel, maar wat nieuw voor me was? De observatie dat in deze omgevingen veel vrouwen zitten die het ‘eng’ vinden om met mannen te werken (of daar andere redenen voor hebben) en daarom alleen met andere vrouwen samenwerken. Ze spelen elkaar opdrachten toe en op deze manier vormen er eco-systemen van high end businesscoaches aan de top en een following aan éénpitters die vooral samen werken met andere vrouwelijke eenpitters tegen lage vrij tarieven (want: weinig budget). Wel met de droom om uiteindelijk veel (‘passief’) inkomen op te bouwen, bijvoorbeeld met online cursussen. Een droom die maar voor enkelen aan de top van de piramide is weggelegd.
Het model lijkt zichzelf daarmee in stand te houden, terwijl de meeste waarde wegvloeit naar een klein groepje mensen. Met als een schijnbaar neveneffect dat deze vrouwelijke ondernemers terughoudendheid voelen om bijvoorbeeld een ander klantsegment (zoals MKB bedrijven) te bedienen.
Het is een thema wat me fascineert en wat ik komend jaar verder zou willen onderzoeken. Zo heb ik mezelf al aangemeld voor een event waar het aantal mannen op een handje te tellen zal zijn en de rest vrouwelijke online ondernemers zal zijn.
En een tijdje terug hadden we ook Marit Vervaart in onze podcast waarin het thema reeds werd aangehaald dat vrouwen minder vaak een podium krijgen dan mannen. De insteek van dat verschijnsel is misschien net even anders, maar het ligt ergens ook in elkaars verlengde. Er speelt ergens een man-vrouw dynamiek die m’n interesse wekt en waar ik meer over wil leren.
Glitterpiramides vs Mannelijke militanten
Aan de ene kant zie je in online ondernemersland dus de (veelal) vrouwelijke Glitterpiramides schitteren en aan de andere kant van het spectrum zie je de ‘mannelijke militanten’. Daar wordt juist het mannelijke in uitvergroot, spelen fitheid, broederschap en prestatie een belangrijke rol. De mannelijk-militante kant maakt handig gebruik van het beeld dat mannen steeds minder ‘mannelijk’ lijken te worden.
En he, ik snap het als marketeer. Polariteit verkoopt. Kleur bekennen helpt. Maar het doet ook de vraag bij me opkomen of dit wel default modus is die we nodig hebben. Er komen woorden als balans, dialoog en wederzijdse verwondering bij me op. Bestaat er bijvoorbeeld ook nog zoiets als ongenuanceerd genuanceerd zijn?
Wat ik zelf het afgelopen jaar heb geobserveerd in de 4 Mastermind Cohorts die we binnen DigitaalGroeien hebben gedraaid is dat juist de balans tussen dit mannelijke en vrouwelijke spectrum zorgt voor duurzame groei. Een groepstraject instappen met alleen mannen of alleen vrouwen voelt misschien in eerste instantie veiliger of vertrouwder. Maar wat we volgens mij nodig hebben is juist veel meer verbinding tussen die twee uitersten. Ying en Yang vormen niet zonder reden twee delen van dezelfde cirkel die in elkaar overlopen en met elkaar verbinden zijn. De kern van wat je beweegt komt niet zonder reden samen in frameworks als het Ikigai– of het Hedgehog concept..
Mijn voornemen voor 2025
Omdat het einde van het jaar nadert ga ik automatisch in modus van reflectie en vooruit kijken. En één van m’n intenties voor 2025 is om meer ruimte te geven aan m’n innerlijke antropoloog. Wat dat concreet betekent? Me bewust in contexten plaatsen waar ik meer kan leren over de beweegredenen en het gedrag van online ondernemers en zelfstandig marketeers.
Ik ga daartoe zelf een aantal events bezoeken, zelf ook een aantal dingen organiseren en beaalde gasten spreken in onze podcast. Om zo meer te leren over wat mensen beweegt en wat ervoor zorgt dat mensen in beweging komen op een manier dat het hun ondernemersreis in positieve zin ontwikkelt.
Mocht je tips, inzichten of ervaringen hebben op dit vlak, stuur me dan gerust een DM.
Alvast hele fijne feestdagen.
Ahoy,
Chris
Christiaan – Business Mentor & ‘Stuurman van de Marketing Revolutie‘
Word eens volwassen! – Next level online ondernemen
Bouwt een community voor MKB Groeiversnellers
Start volgende Mastermind Cohort: januari 2025
Schrijf je in voor de nieuwsbrief Inschrijven